تجربه‌های جهانی نشان می‌دهند پروژه‌هایی که اصول پایداری (اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی) را نادیده می‌گیرند، در بلندمدت با چالش‌های جدی مانند کاهش بهره‌وری، نارضایتی ذینفعان و آسیب‌های محیط‌زیستی مواجه می‌شوند. مزایای کلیدی ارزیابی پایداری پروژه برای سازمان‌ها می‌تواند شامل افزایش اعتماد مشتریان و سرمایه‌گذاران، ایجاد فرصت‌های نوآوری و جذب سرمایه‌گذاری‌های پایدار، بهبود مستمر و مسئولیت‌پذیری در بازار داخلی و بین‌المللی و طراحی و اجرای پروژه‌های همسو با منافع ذینفعان و نسل‌های آینده باشد. این کتاب، با عنوان "پروژۀ پایدار (راهنما و مدل ارزیابی)"، محصولِ تلاشی متعهدانه برای ارائه‌ی یک چهارچوب عملی است. تدوین این اثر با هدایت و حمایت شرکت مدیریت پروژۀ سبز پایا، به‌عنوان شرکت پیشرو در حوزۀ پروژه‌های پایدار، و با همت و ابتکار عمل عالی کمیتۀ تدوین این فرآیند آغاز شد مأموریت تیم طراحی مدل، بررسی دقیق و جامع مدل‌های روز پروژه‌های پایدار در سطح جهان بود. ما عمیقاً در مدل‌های شناخته‌شده و جامعی همچون P5 (People, Planet, Profit, Process, Product) و مدلWISE - IPMA (انجمن بین‌المللی مدیریت پروژه) و دیگر مدل‌ها کند و کاو کردیم؛ نتیجۀ این بررسی و کار فشرده، خلق مدل حاضر است. با افتخار اعلام می‌کنیم که این مدل جامع، برای نخستین بار به مرحلۀ طراحی و اجرا رسیده است. این اقدام، گامی بزرگ برای تضمین این موضوع است که پروژه‌های توسعه‌ای ما، نه تنها از نظر اقتصادی موفق باشند، بلکه به طور همزمان، متعهدانه از سیاره و جامعه نیز حمایت کنند.

پیش‌گفتار 11
فصل اول؛ آشنایی با جایزۀ پروژۀ پایدار 13
1-1- کلیات 13
1-2- چرایی ارزیابی پروژه‌ها بر مبنای پایداری 14
1-3- اهداف کلان جایزۀ پروژۀ پایدار 15
1-4- مأموریت جایزۀ پروژۀ پایدار 15
فصل دوم؛ مروری بر مبانی پروژۀ پایدار بر پایۀ IPMA WISE – GPM P5 17
2-1- مقدمه‌ای بر استاندارد P5 17
2-2- هستی‌شناسی P5 18
2-3- دو منظر و پنج دیدگاه در P5 19
2-4- دیدگاه‌های اثرگذار از منظر محصول 20
2-4-1- دیدگاه چرخۀ عمر محصول 20
2-4-2- دیدگاه‌ سرویس‌دهی به محصول 21
2-5- دیدگاه‌های اثرگذار از منظر فرآیند 22
2-5-1- دیدگاه کارایی فرآیند 22
2-5-2- دیدگاه اثربخشی فرآیند 23
2-5-3- دیدگاه عدالت فرآیند 23
2-6- دسته‌بندی تأثیرات پروژه بر افراد (اجتماع) 24
2-6-1- رویه‌های کاری و کار شایسته 26
2-6-1-1- استخدام و تأمین نیروی انسانی 27
2-6-1-2- روابط بین مدیران و نیروی انسانی 28
2-6-1-3- سلامت و ایمنی پروژه 29
2-6-1-4- آموزش و توانمندسازی 30
2-6-1-5- یادگیری سازمانی 31
2-6-1-6- فرصت‌های برابر 32
2-6-1-7- توسعۀ شایستگی‌های محلی 33
2-6-1-8- توازن کار و زندگی و سلامت روان 34
2-6-2- جامعه و مشتریان 35
2-6-2-1- تعامل با جامعه 36
2-6-2-2- سیاست‌های عمومی و رعایت قوانین 37
2-6-2-3- حفاظت از اقوام بومی و قبایل 38
2-6-2-4- سلامت و ایمنی مشتریان 39
2-6-2-5- برچسب‌گذاری محصول و خدمات 40
2-6-2-6- حریم خصوصی و حفاظت از داده‌های مشتری 41
2-6-3- حقوق بشر 42
2-6-3-1- جلوگیری از آزار و تبعیض 43
2-6-3-2- رعایت اصول مرتبط با کار متناسب با سن 44
2-6-3-3- منع کار اجباری و غیر ارادی 46
2-6-3-4- توجه به کرامت انسانی، تنوع، برابری و فراگیری اجتماعی 48
2-6-4- رفتار اخلاقی (ملاحظات/اصول اخلاقی) 50
2-6-4-1- قراردادها و تأمین پایدار 51
2-6-4-2- مبارزه با فساد 52
2-6-4-3- رقابت عادلانه 54
2-6-4-4- فناوری مسئولانه 55
2-6-4-5- ادعاهای سبز و سبزشویی 57
2-7- دسته‌بندی تأثیرات پروژه بر زمین (محیط‌زیست) 58
2-7-1- حمل و نقل 60
2-7-1-1- تأمین محلی 61
2-7-1-2- ارتباطات دیجیتال 62
2-7-1-3- سفرها و رفت‌وآمد 63
2-7-1-4- لُجستیک 64
2-7-2- انرژی 65
2-7-2-1- مصرف انرژی 66
2-7-2-2- انتشار گازهای گلخانه‌ای 67
2-7-2-3- انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی‌های پاک بازگردانده‌شده به شبکه 68
2-7-3- زمین، هوا و آب 69
2-7-3-1- تنوع زیستی 70
2-7-3-2- کیفیت هوا و آب 72
2-7-3-3- مصرف آب 73
2-7-3-4- جابجایی یا تغییر مسیر آب 74
2-7-3-5- فرسایش و احیای خاک 76
2-7-3-6- آلودگی صوتی 77
2-7-4- مصرف 78
2-7-4-1- بازیافت و استفادۀ مجدد 79
2-7-4-2- دفع و از بین بردن مواد 80
2-7-4-3- آلودگی و آلایندگی 82
2-7-4-4- تولید پسماند 83
2-8- دسته‌بندی تأثیرات پروژه بر اقتصاد (رفاه) 84
2-8-1- امکان‌سنجی پروژه 86
2-8-1-1- تحلیل توجیه اقتصادی 87
2-8-1-2- تحلیل مالی 89
2-8-1-3- بازگشت اجتماعی سرمایه‌گذاری 91
2-8-1-4- مدل‌سازی و شبیه‌سازی 93
2-8-2- چابکی کسب و کار 94
2-8-2-1- انعطاف‌پذیری / اختیارپذیری 95
2-8-2-2- تاب‌آوری 96
2-8-3- تحریک بازار و اقتصاد 97
2-8-3-1- تأثیر اقتصادی محلی 98
2-8-3-2- منافع غیرمستقیم 99
2-8-3-3- افشای اطلاعات ESG و گزارش‌دهی پایداری 100
2-9- ابزار کاربردی IPMA-WISE 102
معرفی مدل IPMA WISE: فراتر از ارزیابی‌های سنتی 103
چهارچوب ارزیابی: ۴ ستون اصلی مدل WISE 103
۲۰ معیار ارزیابی جامع WISE 104
تعریف دقیق ۲۰ معیار ارزیابی (بر اساس IPMA WISE) 105
۱. اقتصادی (Economic) 105
فرآیند ارزیابی و مصورسازی نتایج 106
گام اول: فرآیند ارزیابی (پرسشنامه) 106
گام دوم: مصورسازی نتایج (نمودار راداری WISE) 107
لایه دوم تحلیل: فراتر از تأثیر، هم‌سویی استراتژیک 107
کاربرد نتایج: از شناسایی تا بهینه‌سازی پایداری 108
مزایای کلیدی استفاده از مدل IPMA WISE 110
فصل سوم؛ فرآیندهای برگزاری جایزه 111
3-1- فرآیندها 111
3-2- فرآیند ثبت‌نام 111
3-3- فرآیند ارزیابی 112
3-3-1- وظایف و مسئولیت‌های ارزیاب و سَر ارزیاب 114
3-3-2- انتخاب ارزایابان و سَر ارزیابان 114
3-4- فرآیند امتیازدهی و اعلام نتایج 115
3-5- فرآیند اعطای جوایز 115
3-6- فرآیند رسیدگی به شکایات 116
3-7- فرآیند ثبت و مدیریت درس‌آموخته‌ها 118