برنامه نويسي به زبان ماشين و اسمبلي

زبان ماشین و اسمبلی یکی از دروس مقطع کاردانی و کارشناسی دانشجویان رشته کامپیوتر است که با توجه به تفاوت‌های خاص آن با زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا نیاز به دیدگاه و بینش متفاوت برای یادگیری آن وجود دارد. بر عکس زبان‌های سطح بالا همچون ویژوال بیسک، سی شارپ و غیره که در آن‌ها نیاز به دانش پيشين در مورد ساختار سخت افزاری سیستم و اجزاء داخلی وجود ندارد، در زبان اسمبلی برنامه نویس باید ابتدا یک دید کلی از معماری سیستم و اجزاء داخلی پردازشگر پیدا کند و سپس با استفاده از امکانات داخلی سیستم و ویژگی‌های خاص هر واحد سخت افزاری اقدام به نوشتن برنامه خود کند.
کتاب‌های مرجع زیادی برای این درس وجود دارد که همگی آن‌ها به دلیل مرجع کامل بودن و حجیم بودن برای دانشجوی دوره کاردانی سنگین بوده و مناسب نیستند و ضمن اینکه بسیاری از این کتاب‌ها قدیمی بوده و مدت‌هاست که بروز رسانی نشده‌اند(بیش از 10 الی 15 سال است که مطالب آن‌ها بروز رسانی نشده‌اند) لذا پس از تجربه چندین ساله تدریس این درس در دانشگاه‌های مختلف تصمیم بر این گرفته شد تا کتاب حاضر تهیه و در اختیار دانشجویان دوره کاردانی کامپیوتر دانشگاه فنی و حرفه‌ای قرار گیرد. کتاب به‌گونه‌ای تنظیم شده است که شامل تمامی سرفصل‌های مصوب وزارت علوم در دوره کاردانی بوده و ضمن پرهیز از ذکر مطالب اضافی و حجم بالا، تلاش شده است با زبانی ساده و روان مفاهیم تشریح شده و از مثال‌های مناسب و کافی استفاده شود. همچنين تلاش شده است که با توجه به تغییرات سخت افزاری و به ويژه تغییرات در نسل‌های جدید پردازنده‌ها از منابع جدیدتر و به‌روزتر استفاده شود.
این کتاب برای دانشجویان کاردانی و حتی کارشناسی سایر دانشگاه‌ها نیز قابل استفاده است.

	سید مهدی غضنفری ١٣٩٤/١٠/٠٤ ???? ٢٢:٥١ با سلام و خسته نباشید خدمت مولف گرامی. ببخشید می خواستم بدونم این کتاب نیاز به پیش نیاز خاصی داره؟
	آزاد نوري ١٣٩٤/١٠/٠٤ ???? ٢٣:٠٩ سلام خیر زیرا مباحث پیش نیاز که شامل سیستم اعداد و معماری کامپیوتر است در فصول 1 و 2 کتاب آورده شده است.لذا نیاز به پیش نیاز خاصی نیست.
	تورج استواری ١٣٩٥/٠٣/٠٤ ???? ١٩:٢١ سلام آیا گام به گام و تمرینی و با مثال هست؟؟ من کتاب جعفرنژاد قومی خریدم بد نیست اما از خودم راضی نیستم.
	آزاد نوري ١٣٩٥/٠٣/٠٥ ???? ٢١:١٠ سلام بله در این کتاب مثال های کافی وجود دارد و به صورت گام به گام مطالب با زبانی بسیار ساده بیان شده است. با توجه به تجربه 10 ساله مولف در تدریس این درس در دانشگاه های متعدد، از ساده ترین شکل ممکن و ساده ترین مثال ها استفاده شده است.البته تلاش بر این بوده است که حجم کتاب مانند کتاب مهندس جعفرنژاد یا دکتر سید رضی، خیلی زیاد نشود.
	آزاد نوري ١٣٩٥/٠٣/٠٥ ???? ٢١:١٣ به اطلاع می رساند ویرایش دوم این کتاب در دست تهیه است و به زودی به چاپ خواهد رسید.در ویرایش دوم تلاش شده است از مثال های بیشتری استفاده شده و مشکلات جزیی موجود در نسخه قبلی رفع گردد.
	محمدامین مرادی ١٣٩٥/٠٣/١٥ ???? ١٥:٢٨ سلام و وقت بخیر. حدودا چه تاریخی ویرایش دو چاپ خواهد شد؟
	آزاد نوري ١٣٩٥/٠٣/١٦ ???? ٠٠:٣٣ سلام احتمالا تا اوایل شهریور وارد بازار خواهد شد.
	محمدامین مرادی ١٣٩٥/٠٥/١٩ ???? ١٦:٢٨ سلام و وقت بخیر ویرایش دوم همون شهریور میاد یا تاخیر داره؟
	آزاد نوري ١٣٩٥/٠٥/٢٣ ???? ١٣:١٥ سلام خیر متاسفانه بدلیل تداخل و مشکلات کاری ویرایش دوم با چند ماه تاخیر ارایه خواهد شد انشالا تا ابان ماه
	محمدامین مرادی ١٣٩٥/٠٩/٣٠ ???? ٢٣:٥٢ سلام و وقت بخیر اینم سومین باری که این سوال رو میپرسم ، آیا ویرایش جدید چاپ شد؟ یا قرار است چاپ شود؟
	تورج استواری ١٣٩٧/٠٤/٢١ ???? ١٢:٢٦ سلام در این کتاب راجب اعداد اعشاری و نحوه تبدیلاتشون به نوع اعداد دیگر بحث شده؟ مثلا اعداد اعشاری هشتایی به هگزادسیمال و ...؟
	آزاد نوري ١٣٩٧/٠٤/٢٢ ???? ١٧:٥٥ سلام. نحوه تبدیل عدد دودویی اعشاری به دهدهی و بالعکس آن وجود دارد. برای سایر مبناها نیز به روش مشابه عمل می شود.
	تورج استواری ١٣٩٧/٠٤/٢٢ ???? ١٨:٤٣ کاملا با توضیحات گفتید دیگه؟ چون تو کتاب این جعفر نژاد قومی هست خریدم توضیح نداده و بعضی استاد ها...
	مجتبی وزیری ١٣٩٧/١٠/١٤ ???? ١٨:٠٩ سلام ویرایش دوم این کتاب چه موقع به چاپ خواهد رسيد
	آزاد نوري ١٣٩٧/١٠/١٤ ???? ١٩:١٧ سلام ویراست دوم کتاب با تغییرات عمده درحال چاپ است و اینبار توسط انتشارات دانشگاه فنی و حرفه ای کتاب چاپ می شود. در ویراست جدید تغییرات عمده ای اعمال شده است، حدود 30% به مطالب کتاب افزوده شده و انشالا تا 20 دی ماه در بازار موجود خواهد بود. یکی از فصل های جدبد به نحوه خواندن اعداد از ورودی اختصاص یافته است. -1 اصلاح اشتباهات تایپی -2 جابجایی برخی از مطالب در بین فصول کتاب -3 اصلاح و ویرایش بعضی از اشکال کتاب -4 افزودن قسمت تمرین های اضافی حل شده، به فصل اول که در انتهای فصل به همراه پاسخ های تشریحی، آمده است. -5 افزودن مثال های بیشتر و برخی روش های تکمیلی، خصوصا در فصل اول کتاب -6 افزودن قسمت تمرین های پایانی به انتهای هر فصل -7 افزودن فصل دوازدهم کتاب تحت عنوان برنامه های مقیم در حافظه -8 افزودن فصل سیزدهم کتاب تحت عنوان ورودی/خروجی اعداد -9 افزودن مباحث تکمیلی در قسمت پیوست های کتاب نظیر : CWD و CBW دستورات Em u آشنایی با برنامه 8086 و اسمبلی c ترکیب زبان جدول کدهای اسکی
	آزاد نوري ١٣٩٧/١٠/١٤ ???? ١٩:٢٢ تغییرات ویراست دوم نسبت به ویراست اول کتاب: 1- اصلاح اشتباهات تایپی 2- جابجایی برخی از مطالب در بین فصول کتاب 3- اصلاح و ویرایش بعضی از اشکال کتاب 4- افزودن قسمت تمرین های اضافی حل شده، به فصل اول که در انتهای فصل به همراه پاسخ های تشریحی، آمده است. 5- افزودن مثال های بیشتر و برخی روش های تکمیلی، خصوصا در فصل اول کتاب 6- افزودن قسمت تمرین های پایانی به انتهای هر فصل 7- افزودن فصل دوازدهم کتاب تحت عنوان برنامه های مقیم در حافظه 8- افزودن فصل سیزدهم کتاب تحت عنوان ورودی/خروجی اعداد 9- افزودن مباحث تکمیلی در قسمت پیوست های کتاب نظیر : • دستورات CWD و CBW • آشنایی با برنامه emu 8086 • ترکیب زبان c و اسمبلی • جدول کدهای اسکی
	آزاد نوري ١٣٩٧/١٠/١٤ ???? ١٩:٢٦ کتاب جدید با هماهنگی انتشارات وزین پندارپارس، توسط انتشارات دانشگاه فنی و حرفه ای منتشر شده و حدود 300 صفحه حجم دارد و از 20 دی ماه 97 قابل خرید می باشد.
	آزاد نوري ١٣٩٧/١١/١٨ ???? ١١:٠٦ ویراست دوم کتاب زبان ماشین و اسمبلی تالیف آزاد نوری عضو هیات علمی دانشگاه فنی و حرفه ای منتشر شد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه فنی و حرفه ای و مطابق سرفصل های مورد نیاز دانشجویان کاردانی و کارشناسی تدوین شده است. جهت دانلود سرفصل ها ،دانلود فصل اول کتاب، فایل مثال های کتاب و خرید کتاب می توانید به کانال زیر در تلگرام مراجعه کنید. https://t.me/joinchat/AAAAAFYGOkcPVLwUdT9smA
	آزاد نوري ١٣٩٧/١١/١٩ ???? ١٢:٣٦ http://computerbook24.blog.ir
	آزاد نوري ١٣٩٧/١٢/٢٨ ???? ٢٢:٤٩ لینک خرید ویراست دوم کتاب اسمبلی https://www.gisoom.com/book/11450968/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A8%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C8086-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%AD%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%A7%DB%8C/

فصل 1سیستم اعداد
مقدمه
سیستم اعداد
سیستم دودویی(باینری)
تبدیل مبنای 10 به 2
تبدیل مبنای 2 به 10
سیستم اعداد هگزادسیمال(شانزده)
تبدیل مبنای 10 به 16
تبدیل مبنای 16 به 10
تبدیل مبنای 16 به 2
تبدیل مبنای 2 به 16
مبنای 8 ( اوکتال)
تبدیل مبنای 10 به 8
تبدیل مبنای 8 به 10
تبدیل مبنای 8 به 2
تبدیل مبنای 2 به 8
محاسبات در مبنای دودویی و هگزا دسیمال
نحوه ذخیره سازی اعداد در حافظه
اعداد دهدهی BCD
فصل دوم معماری کامپیوتر
مقدمه
ویژگی های برنامه نویسی به زبان ماشین و زبان اسمبلی
اجزاء متداول یک کامپیوتر
واحد پردازنده یا CPU
واحد ورودی/خروجی (I/O)
واحد حافظه
گذرگاه
سیکل اجرای دستورات برنامه اسمبلی
ارتباط با وسائل ورودی/خروجی
بیت توازن ( parity bit)
ساختار پردازنده
معرفی ثبات ها(رجیستر ها) در پردازنده 8086
ثبات های عمومی
ثبات های اشاره گر و اندیس(شاخص)
ثبات های سگمنت
ثبات وضعیت/پرچم(PSW یا FR )
ثبات های 32 بیتی در پردازنده مدل 80386
سگمنت(قطعه)
نحوه تبدیل آدرس منطقی به فیزیکی
انتقال اطلاعات
حافظه پشته
نحوه ترجمه برنامه توسط اسمبلر*
کد اسکی(Ascii)
فصل سوم مقدمات برنامه نویسی
قوانین نامگذاری متغیرها
قالب دستورات اسمبلی
برچسب ها
برچسب نام دستور
برچسب نام متغیر
تعریف متغیر
تعریف آرایه
روش های آدرس دهی اطلاعات و عملوندها
آدرس دهی ضمنی
آدرس دهی ثباتی
روش آدرس دهی بلافاصله
آدرس دهی مستقیم
روش آدرس دهی غیرمستقیم
آدرس دهی غیرمستقیم نسبی با ثبات پایه
آدرس دهی غیرمستقیم نسبی با ثبات شاخص(اندیس)
آدرس دهی غیرمستقیم نسبی با ثبات پایه و شاخص
شبه دستورات یا راهنماهای اسمبلر
تعریف سگمنت
تعریف رویه(روال)
قالب و ساختار برنامه اسمبلی
قالب استاندارد
برخی از شبه دستورات مهم قالب استاندارد
شبه دستور PAGE
شبه دستور TITLE
شبه دستور ASSUME
دستورات مقدار دهی اولیه ثبات های سگمنت
شبه دستور END
شبه دستورات بازگشت کنترل به سیستم عامل
قالب ساده شده اسمبلی(Small)
قالب برنامه ساده شده(مدل small)
نمونه برنامه های آزمایشی در قالب های فوق
نحوه اجرای برنامه اسمبلی
برخی از شبه دستورات پر کاربرد
DUP
EQU(EQUATE)
ORG
ثبات های افست آدرس (پیش فرض) برای ثبات های سگمنت
فصل چهارم دستورالعمل های اساسی در اسمبلی
مقدمه
انتقال داده ها(MOV)
اشاره گر
OFFSET
LEA
LDS
LES
دستور XCHG
INC
DEC
دستورالعمل محاسبه مکمل دو (NEG)
دستورات محاسباتی(جمع،تفریق،ضرب و تقسیم)
دستور جمع ADD
دستور جمع با بیت نقلی ADC
دستور تفریق SUB
دستور تفریق با بیت قرضیSBB
دستور ات ضرب MUL و IMUL
دستور PTR
دستور ات تقسیم DIV و IDIV
مثال های برنامه نویسی
فصل پنجم ساختارهای انشعاب،تصمیم و حلقه های تکرار
دستور مقایسه CMP
دستورات انشعاب(پرش)
پرش غیر شرطی
پرش شرطی
دستورات پرش شرطی مبتنی بر بیت پرچم
دستورات پرش شرطی اعداد علامت دار
دستورات پرش شرطی اعداد بدون علامت
پیاده سازی ساختار IF-ELSE با دستورات پرش شرطی
پیاده سازی ساختارSWITCH با دستورات پرش شرطی
دستور پرش شرطی JCXZ
حلقه های تکرار
دستور LOOPD
حلقه تکرار با دستورات پرش شرطی
حلقه های تو در تو
دستور LOOPZ یا LOOPE
دستور LOOPNZ یا LOOPNE
مثال های برنامه نویسی
فصل ششم عملیات منطقی و عملیات بیتی
دستورات منطقی
دستور NOT
دستور AND
دستور OR
دستور XOR
دستور TEST
دستورات شیفت
دستورات SHL و SAL
دستور SHR
دستور SAR
دستورات چرخش
دستور ROL (Rotate Left)
دستور ROR (Rotate Right)
دستور RCL (Rotate Left Through Carry)
دستور RCR (Rotate Right Through Carry)
دستورات کار با بیت های پرچم
فصل هفتم سابروتین،ماکرو و وقفه
وقفه
سابروتین(Subroutine)
ساختار اصولی برنامه اسمبلی با چند روال
ماکروها
ماکرو های پارامتر دار
شبه دستور INCLUDE
وقفه ها
وقفه ها و عملیات ورودی/خروجی
وقفه های سیستم
مفهوم تابع وقفه
نحوه اجرای وقفه ها
مراحل اجرای وقفه
دستور IRET
وقفه های داخلی
INT 00H (وقفه شماره صفر)
INT 01H (وقفه شماره یک)
INT 03H(وقفه شماره سه)
دستور INTO (وقفه شماره چهار)
معرفی توابع وقفه پر کاربرد در عملیات ورودی/خروجی
پاک کردن مانیتور
انتقال مکان نما
خواندن کارکتر از ورودی
خواندن یک رشته از ورودی
نمایش یک کارکتر در خروجی(مانیتور)
خواندن زمان و تاریخ سیستم
فصل هشتم رشته ها
مقدمه
رشته (STRING)
تکرار اجرای دستورات پردازش رشته ای
تعیین جهت پردازش رشته
دستور MOVS (انتقال رشته ها)
دستور LODS
دستور STOS
دستور CMPS (مقایسه رشته ها)
دستور SCAS (جستجوی رشته)
فصل نهم برنامه های COM
مقدمه
ویژگی های برنامه های COM
قالب و ساختار برنامه COM
نحوه اجرا ی برنامه های COM به کمک توربو اسمبلر TASM
فصل دهم گرافیک در اسمبلی
مقدمه
صفحه نمایش و حافظه مانیتور
کد های کنترلی
رنگ حروف و زمینه مانیتور در حالت متن
حالت گرافیک مانیتور(Graphics Mode)
تعیین حالت گرافیکی برای مانیتور(تابع 00 از وقفه INT 10H )
روشن کردن پیکسل (تابع 0CH وقفه INT 10H )
مثال های تکمیلی
فصل یازدهم نرم افزار DEBUG
نحوه اجرای برنامه DEBUG
خلاصه ای از دستورات قابل اجرا در دیباگ
نوشتن دستورات اسمبلی(ترجمه زبان اسمبلی به زبان ماشین)
ترجمه محتویات حافظه(زبان ماشین) به زبان اسمبلی
اجرای دستورات موجود در حافظه
دستور اجرای برنامه اسمبلی به صورت دستور به دستور
مشاهده محتویات ثبات ها

تصحیحات

مخاطبین

نیازمندی ها